Faiz

Faiz Nedir?

Faiz, aslında günlük hayatımızda düşündüğümüzden çok daha sık karşımıza çıkar — örneğin birikim hesabında, kredi çekerken veya hesabımız eksiye düştüğünde.
Peki ama faiz tam olarak ne anlama geliyor?

En basit şekilde açıklamak gerekirse: Faiz, paranın bedelidir.

Yani, parayı ödünç veren kişi faiz kazanır, parayı ödünç alan kişi ise faiz öder.
Bunu “paranın kirası” gibi düşünebilirsiniz.

Eğer paranızı bir tasarruf hesabına yatırırsanız, banka paranızı orada tuttuğunuz için size faiz öder.
Ama kredi çekerseniz, bankanın parasını kullandığınız için siz faizi ödersiniz.

Faiz Türleri

1. Mevduat Faizi (Alacak Faizi)

Bu, birikim yaptığınızda bankadan aldığınız faizdir.
2025 itibarıyla bu oran genellikle yıllık %2 ile %3 arasında değişmektedir.

Faiz Nasıl Hesaplanır?

Faizi hesaplamak için temel bir formül vardır:

Faiz = Anapara × Faiz Oranı × Süre

Örnek:
1.000 €’yu bir yıl boyunca %3 faizle yatırırsanız:
→ Faiz = 1.000 € × 0,03 × 1 = 30 €
→ Yıl sonunda 30 € faiz kazanırsınız.

Bileşik Faiz (Zinseszins ) Nedir?

İşin asıl ilginç kısmı bileşik faiztir.
Bileşik faiz, sadece anaparanızın değil, önceden kazandığınız faizlerin de yeniden faiz kazanması demektir.

Örnek:

1.yıl: 1.000 € → 30 € faiz → yeni toplam: 1.030 €

2.yıl: 1.030 € → 30,90 € faiz → yeni toplam: 1.060,90 €

Zamanla paranız sadece doğrusal değil, katlanarak artar. Bu da uzun vadeli birikimlerde büyük fark yaratır.

Borç Faizi (Gider Faizi / Sollzinsen)

Eğer birinden ya da bankadan borç para alırsanız, bu parayı kullanmanın karşılığında borç faizi (veya gider faizi) ödersiniz.
Faiz oranı kredi türüne ve kredi notunuza (yani finansal güvenilirliğinize) göre genellikle %4 ile %8 arasında değişir.

Aynı durum hesabınızı eksiye düşürdüğünüzde de geçerlidir.
Yani harcamalarınız gelirlerinizi aşarsa, banka bu eksi bakiye için sizden faiz alır.
Bu yüzden gelir ve giderlerinizi düzenli takip etmek çok önemlidir — aksi halde küçük eksi bakiyeler zamanla borç birikimine yol açabilir.

Avusturya’da Kredilerde Faiz

Avusturya’da bir kredi aldığınızda, kullandığınız para için faiz ödersiniz.
Burada özellikle dikkat etmeniz gereken iki önemli kavram vardır:

Nominal Faiz (Nominalzins):
Yalnızca faiz oranını ifade eder, ek masraflar dahil değildir.
Efektif Faiz (Effektivzins):
Faiz oranına ek olarak tüm yan giderleri (örneğin işlem veya dosya ücretleri) kapsar.
Kredileri karşılaştırırken esas alınması gereken oran efektif faiz oranıdır.

Sabit Faiz (Fixzins) ve Değişken Faiz (Variabler Zins)

Bir kredi alırken faiz türü büyük fark yaratır.
Faiz oranının sabit mi yoksa değişken mi olduğu, gelecekte ödeyeceğiniz toplam tutarı ciddi şekilde etkileyebilir.

Sabit Faiz (Fixzins)

Sabit faizli kredilerde, faiz oranı belirli bir süre boyunca (örneğin 5, 10 veya 15 yıl) değişmez.

Avantajları:

Planlama kolaylığı: Her ay ne kadar ödeyeceğinizi önceden bilirsiniz.
Koruma sağlar: Faiz oranları yükselse bile sizin ödemeniz sabit kalır.

Dezavantajları:

Eğer piyasa faizleri düşerse, bundan yararlanamazsınız.
Sabit faiz oranı genellikle başlangıçta biraz daha yüksektir.

Değişken Faiz (Variabler Zins)

Değişken faizli kredilerde, faiz oranı zaman içinde değişebilir.
Bu oran genellikle EURIBOR adlı bir referans faize bağlıdır.
EURIBOR, Avrupa’daki bankalar tarafından belirlenir ve bankalar bu oranı genelde her 3 veya 6 ayda bir gözden geçirir.
Eğer EURIBOR yükselirse, sizin faiz oranınız da yükselir — dolayısıyla aylık ödemeniz artabilir.

Avantajları: